Największy dziedzic

W Polsce istnieje cała grupa ludzi, którzy chciałaby odebrać prawo do przekazania swojego majątku po śmierci komu się chce. Taki Jacek Żakowski nazwał swego czasu system przekazania przez rodziców wypracowanego przez siebie majątku dzieciom feudalizmem. Nie dziwi zatem, że wielu polskich urzędników tworzy takie przepisy by jak najmniej można było przekazać swojej rodzinie.

Sprawę warto prześledzić poprzez wprowadzony od 1 stycznia 1999 roku nowy system emerytalny. Jak wiadomo, jednym z argumentów za reformą była możliwość przekazania w wyniku śmierci zgromadzonych składek dla spadkobiercy. Tak mówiono w 1998 roku, gdy przekonywano w licznych debatach Polaków do poparcia tejże reformy. Wydawało się to nawet rozsądne, tylko wraz z tą gadaniną nie szły czyny – mało kto zwrócił uwagę na fakt, że jeśli umrzemy przed odebraniem jakiejkolwiek emerytury, to ze zgromadzonych na naszym koncie emerytalnym środków tylko połowa podlega dziedziczeniu. Co się dzieje z drugą połową? Wg ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, art. 131 ust. 1 (Dz.U. 1997 nr 139 poz. 934):

„Jeżeli w chwili śmierci członek otwartego funduszu pozostawał w związku małżeńskim, fundusz dokonuje wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego na rachunek małżonka zmarłego w otwartym funduszu, w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej”

Druga połowa po prostu zostaje w Powszechnym Towarzystwie Emerytalny zarządzającym Otwartym Funduszem Emerytalnym. Uznanie przekazania połowy zgromadzonych środków przez umierającego ubezpieczonego jest jawnym uznaniem PTE za spadkobierców umierającego. Przyznanie przez ustawodawcę za uprawnionego do pobrania 50% środków może w przyszłości być bardzo dochodowym interesem, nawet bardziej niż pobierane opłaty, dla PTE. Jeżeli przyjąć założenie, że w Polsce 60 lat nie dożywa 30% ludności, jak stwierdził onkolog profesor Witold Zatoński, to połowa zgromadzonych środków tych 30% ludności, przejdzie na konta PTE. Ciężko oszacować w tym momencie, jakie to będą kwoty, ale zakładając, że obecnie aktywa OFE wynoszą ok. 200 miliardów złotych (a dokładniej – stan na maj 2010 – 196 miliardów i 514 milionów złotych) i będą się z czasem powiększać, to należy liczyć, że co najmniej 15% tej kwoty (połowa zgromadzonych środków od 30% społeczeństwa, która nie dożyje emerytury) trafi na konta PTE. Są to sumy przekraczające wielokrotnie zyski Powszechnych Towarzystw Emerytalnych z racji prowadzonej działalności i pobierania opłat za zarządzanie, bowiem na dzień dzisiejszy wyniosłyby około 30 miliardów złotych. Co najmniej tyle dostaną Powszechne Towarzystwa Emerytalne z tytułu przejęcia przez nie połowy zgromadzonych środków od zmarłych osób. Taki zapis czyni z PTE największego dziedzica w Polsce, znacznie większego niż dzieci Kulczyków, Niemczyckich, czy innych polskich oligarchów razem wziętnych. Co najsmutniejsze, jest to dziedzic mający prawo do spadku każdego z nas.

A jeśli już na złość dożyjemy do emerytury i pobierzemy co najmniej trzydzieści sześć świadczeń, to wg ustawy o emeryturach kapitałowych spadkobiercą naszych zgromadzonych składek (ale już nie w połowie, tylko w całości) zostaje Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Czyli postulat Jacka Żakowskiego o tym, by państwo w 100% dziedziczyło zgromadzony majątek po umierającym dla osób przebywających co najmniej trzy lata na emeryturze w zakresie zgromadzonych na kontach Otwartych Funduszach Emerytalnych środków już został spełniony. I kto to w ogóle zauważył?